Уa&#1179ыт кaпсулaсы дeгeніміз нe? Oны нe &#1199шін кeлeшeк &#1201рпa&#1179&#1179a &#1179aлдырaды? Б&#1201л &#1199рдіс &#1179aй уa&#1179ыттaн бeрі жaл&#1171aсып кeлeді. Tengrinews.kz тілшісі уa&#1179ыт кaпсулaсы турaлы мa&#1171л&#1201мaт жинaды. 

Нeгізі уa&#1179ыт кaпсулaсы бoлaшa&#1179 &#1201рпa&#1179&#1179a aрнaл&#1171aн xaбaрлaмaны&#1187 бір т&#1199рі &#1171aнa. Уа&#1179ыт капсуласыны&#1187 ішінде болаша&#1179 &#1201рпа&#1179&#1179а арнал&#1171ан &#1199ндеу ж&#1241не д&#1241л сол уа&#1179ытты ме&#1187зейтін зат та болуы м&#1199мкін. Я&#1171ни капсуланы&#1187 ішіндегі заттар келетін &#1201рпа&#1179&#1179а, оны орнат&#1179ан адамдарды&#1187 &#1257мірі туралы ма&#1171л&#1201мат беру &#1199шін &#1179ойылады.  

Капсула к&#1257біне салынып жат&#1179ан &#1171имарат&#1179а немесе инфра&#1179&#1201рылым, ескерткіш нысандарыны&#1187 ма&#1187ына к&#1257міледі. Дегенмен, к&#1257п жа&#1171дайда уа&#1179ыт капсуласын, я&#1171ни болаша&#1179 &#1201рпа&#1179&#1179а арнал&#1171ан хабарламаны салтанатты т&#1199рде &#1179алдырады. О&#1171ан &#1179оса б&#1201л шара БА&#1178-ты&#1187 &#1179атысуымен &#1257ткізіледі. Уа&#1179ыт капсуласын орнату барысында, оны&#1187 ашылу мерзімі де белгіленеді. Алайда уа&#1179ыт капсуласы ішіндегі са&#1179тал&#1171ан м&#1241тінді орнатыл&#1171ан кезде жариялануы м&#1199мкін немесе ол тек ашыл&#1171ан уа&#1179ытта к&#1257пшілікке м&#1241лім болады. Осы уа&#1179ыт&#1179а дейін жоспарлан&#1171ан мерзімінен б&#1201рын ашыл&#1171ан уа&#1179ыт капсулалары да бол&#1171ан. 

Тарихи деректерге с&#1199йенсек а&#1171ылшын тіліндегі time capsule термині 1937 &#1179олданыс&#1179а енген. Нью-Йоркте халы&#1179аралы&#1179 к&#1257рмеге дайынды&#1179 барысында уа&#1179ыт капсуласын &#1179ою туралы шешім &#1179абылдан&#1171ан. Бастап&#1179ыда оны «уа&#1179ытша бомба» деп ата&#1171ан. Біра&#1179 б&#1201л атау ма&#1171ынасына байланысты &#1257згерген. Айта кетейік, е&#1187 ал&#1171аш &#1179ойыл&#1171ан уа&#1179ыт капсуласыны&#1187 салма&#1171ы 363 келі бол&#1171ан.

Уа&#1179ыт капсуласы &#1179ойыл&#1171ан жер. © enacademic.com

Оны&#1187 ішіне жіп, &#1179уырша&#1179, есеп-&#1179исап кітабы, д&#1241н салын&#1171ан &#1179орап ж&#1241не микроскоп, м&#1241тін жазыл&#1171ан пара&#1179, м&#1201нда Альберт Эйнштейнні&#1187 хаты салын&#1171ан еді. Сонымен &#1179атар 1965 жылы оны&#1187 жанына та&#1171ы бір уа&#1179ыт капсуласы орнатыл&#1171ан. Сондай-а&#1179 ж&#1241дігерлер 15 метр тере&#1187дікке орналастырыл&#1171ан еді. Осыдан кейін &#1241лем бойынша уа&#1179ыт капсуласын орнату к&#1257бейді. Керек десе&#1187із уа&#1179ыт капсуласын зерттейтін халы&#1179аралы&#1179 &#1201йым пайда бол&#1171ан. Негізі кейбір уа&#1179ыт капсулаларыны&#1187 орнатылуыны&#1187 &#1257зі &#1179ызы&#1171ушылы&#1179 тудырады. Мысалы 2015 жылы Ресейді&#1187 Т&#1257тенше жа&#1171дайлар министрлігіні&#1187 &#1179ызметкерлері уа&#1179ыт капсуласын Байкал к&#1257ліні&#1187 е&#1187 тере&#1187 жеріне т&#1199сірген. Я&#1171ни 1637 метр тере&#1187дікке. Операция барысында с&#1199&#1187гуірлер 40 метр тере&#1187діктен капсуланы т&#1257менге &#1179арай жіберген. Ж&#1241дігерді&#1187 ішіндегі заттар жасырын &#1179алмады. Оны&#1187 ішіндегі жазыл&#1171ан хатта екінші д&#1199ниеж&#1199зілік со&#1171ысты&#1187 70 жылды&#1171ы туралы айтыл&#1171ан. 

© Vesti.RU

Ал бізді&#1187 елімізде е&#1187 ал&#1171аш рет 2000 жылы Жамбыл облысына &#1179арасты Меркі ауданында орналас&#1179ан мектептептерді&#1187 бірінде салтанатты жиында о&#1179ушы темірден жасал&#1171ан уа&#1179ыт капсуласын аш&#1179ан. Б&#1201л капсуланы 1968 жылы пионерлер орнат&#1179ан екен. Оны&#1187 ішінде хаттар, суреттер ж&#1241не пионерлерді&#1187 ж&#1201мыстары суреттелген м&#1241тіндер бол&#1171ан. 

Сондай-а&#1179 2017 жылы 15 желто&#1179санда &#1178останайда 50 жыл б&#1201рын &#1179ойыл&#1171ан геологтарды&#1187 уа&#1179ыт капсуласы ашыл&#1171ан. Ол ашылмай т&#1201рып геологтарды&#1187 музейінде са&#1179тал&#1171ан. Негізінде XXI &#1171асыр &#1201рпа&#1179тарына арнал&#1171ан хабарлама бастап&#1179ы жоспар бойынша геологтар к&#1199ніне орай ашылуы керек еді. Біра&#1179 оны 15 желто&#1179санда аш&#1179ан.

© «Наша газета»

Б&#1201л ж&#1241дігер тау жыныстарынан жасал&#1171ан. Капсула ішіндегі м&#1241тінде былай деп жазыл&#1171ан:

«Біз XXIII Ке&#1187ес Ода&#1171ы Коммунистік Партиясыны&#1187 замандастарымыз, сондай-а&#1179 &#1171арышты игеру д&#1241уіріні&#1187 басталуын ал&#1171аш к&#1257ргендерді&#1187 біріміз. Ай&#1171а &#1179он&#1171ан жер аппараттарыны&#1187 да д&#1241уірін к&#1257рдік. Сонымен &#1179атар Страхов, Шолохов, Шостакович, Гагарин, Королевтерді&#1187 замандастарымыз. Біз 50-жылдары ме&#1187герілмеген бетпа&#1179 дала&#1171а келдік. Пионерлер Солт&#1199стік &#1178аза&#1179станны&#1187 байлы&#1171ын игергендерді&#1187 ал&#1171аш&#1179ылары болды. О&#1171ан &#1179оса Екінші Д&#1199ниеж&#1199зілік со&#1171ысынан кейін адам ая&#1171ы к&#1257п баспа&#1171ан жерде ж&#1201мыс істедік. Бізге романтика мен болаша&#1179&#1179а деген ай&#1179ын сенім ар&#1179ау болды», — делінген болаша&#1179 &#1201рпа&#1179&#1179а арнал&#1171ан хабарламада.

Айта кетейік, таяуда Т&#1201&#1187&#1171ыш Президент — Елбасы Н&#1201рс&#1201лтан Назарбаев болаша&#1179 &#1201рпа&#1179&#1179а &#1199ндеу жасап, Алматыда&#1171ы &#1178БТУ &#1171имаратыны&#1187 алдында&#1171ы аллеяда «уа&#1179ыт капсуласын» сал&#1171ан еді. &#1178аза&#1179станны&#1187 Т&#1201&#1187&#1171ыш Президенті іс-шара барасында б&#1201л &#1199ндеуді&#1187 &#1179аза&#1179станды&#1179тарды&#1187 болаша&#1179 &#1201рпа&#1171ына &#1179андай ма&#1187ызы бар екенін атап &#1257тті. «Уа&#1179ыт капсуласында» заманауи сарында жасал&#1171ан &#1201лтты&#1179 ою-&#1257рнектерді бай&#1179ау&#1171а болады. Сондай-а&#1179, оны&#1187 петроглифтерге &#1201&#1179сас екені бай&#1179алды.

Комментирование и размещение ссылок запрещено.

Комментарии закрыты.